اولین نوع ماده شوینده تولید شده به صورت صابون بوده است. اکثر مواد شوینده کنونی مایع هستند و موادی که به صورت صابون شناخته می شوند جامد می باشند. امروزه بیشتر مواد شوینده با ترکیبات گیاهی به منظور آسیب کمتر به محیط زیست ساخته می شوند. از صابون و مواد شوینده به منظور زدودن چربی و دوده ها استفاده می شود؛ اما از آن ها در شستشوی دست و صورت، شستن لباس و برطرف کردن لکه ها و آلودگی ها استفاده می شود. این مواد هر کدام ترکیبات گوناگونی دارند که باعث وجود ویژگی های گوناگون در انواع آن ها می گردد، اما ماده سورفکتانت در همه مواد شوینده و صابون ها مشترک است ما در اینجا مواد تشکیل دهنده شوینده ها را مورد برسی قرار میدهیم
چربی ها
قلیاها
گلیسرین
سورفکتانت ها یا عوامل سطح فعال
سازندگان مواد شوینده
تقویت کننده مواد شوینده
پرکننده های مواد شوینده
عوامل شستشو
جوش شیرین و آهک
امولسیفایرها
مایعات تمیز کردن رنگ
عامل تهویه
سفیدکننده ها و ترکیبات
آمونیاک
فرمولاسیون و برخی از ترکیبات مواد شوینده ها شامل موارد زیر می باشد:
سورفکتانت کمکی نقش افزایش قدرت شویندگی و افزایش کف و پایداری آن را بر عهده دارد.
در اکثر مواد شوینده مانند شامپو از رطوبت رسان هایی مانند گلیسرین، پروپیل گلایکول، روغن های گیاهی جهت حفظ رطوبت پوست استفاده می شود که مانع از خشکی بیش از حد پوست در برابر شوینده ها می شود. امولینت ها با جایگزین نمودن بخشی از چربی های از دست رفته پوست در اثر شویندگی، زبری پوست و خشکی مو را برطرف نموده و اثر پوشاننده نیز دارند.
از پلیمرها مانند کربومر در محصولات شوینده جهت ایجاد بافت مورد نظر، افزایش پایداری محصول و افزایش میزان عملکرد و تنظیم ویسکوزیته استفاده می شود.
جهت جلوگیری از رشد قارچ، باکتری ها و میکروبی شدن محصولات از عوامل آفت کش در غلظت های مشخص استفاده می شود. از ترکیبات ایزوتیازولین ب عنوان یک نگهدارنده مناسب در اکثر شوینده ها ولکه بر ها استفاده می شد
امولسفایرها نقش انحلال ترکیبات روغنی در حلال آبی محصولات شوینده را بر عهده دارند.
امولیسفایرها انواع مختلفی دارند. پلی سوربات ها و پی ای جی ها از امولسیفایر های رایج هستند.
حدود ۶۰- تا ۸۰ درصد اکثر شوینده ها را آب دیونیزه تشکیل می دهد. آب در واقع نقش حلال را برای سایر مواد تشکیل دهنده شوینده ها را تشکیل می دهد.
از اسانس های مختلفی جهت ایجاد رایحه مناسب در محصولات استفاده می شود.
سورفکتانت اصلی نقش شویندگی و کف کنندگی را دارد. از سورفکتانهایی مختلفی می توان در شوینده ها استفاده کرد. اما به طور عام به دلیل قیمت مناسب از سورفکتانت های سولفاتی و مشتقات آنها استفاده می شود که در ادامه به چند مورد از آنها را به اختصار توضیح می دهیم.
در فرمولاسیون شوینده های ساده، از نمک جهت افزایش و تنظیم ویسکوزیته استفاده می شود.